Από το Χάρλεμ έως το Μπρονξ της Νέας Υόρκης η απόστασημπορεί να είναι κάποια χιλιόμετρα. Από την Κεφαλλονιά έως εκεί λες καιμηδενίζεται. Αιτία, μια Ελληνοαμερικανίδα εκπαιδευτικός που έβαλε τα ελληνικάως δεύτερη γλώσσα σε δημόσιο σχολείο.Η Πανωραία (Πένυ) Παναγιωσούλη γεννήθηκε στη Γουατεμάλα. Οι ρίζεςτης όμως είναι από την Πύλαρο της Κεφαλλονιάς. Εκεί γεννήθηκε ο πατέρας τηςΓαβριήλ Παναγιωσούλης. Εκεί έχει μάθει να ακουμπάει τα όνειρά της και τιςφιλοδοξίες της από παιδί. Στα ηλιοβασιλέματα της Πύλαρου ήρθε κι ο έρωτας, αφούεκεί γνώρισε τον σύζυγό της Αγγελο Παπαδάτο από τα γειτονικά Βασιλοπουλάτα...
Οταν την άκουσα στο τηλέφωνο να μου μιλά αισθάνθηκα ότι τόπος που γεννήθηκεήταν τα Επτάνησα κι όχι η Γουατεμάλα. Η Πένυ Παναγιωσούλη απαντούσε στιςερωτήσεις μου με τη γνώριμη προφορά των Επτανησίων, την ποιητική, τη συρτή, τηντραγουδιστή, βγαλμένη από τις καντάδες των όμορφων νησιών του Ιονίου.
Η Πένυ είναι σήμερα διευθύντρια του δημόσιου Λυκείου KAPPA INTERNATIONAL High School του Μπρονξ, μίας περιοχής μευψηλότατη εγκληματικότητα και πολλά προβλήματα. Η προσπάθειά της να βάλει τομάθημα των ελληνικών στο σχολείο ξεκίνησε από το Χάρλεμ, από το KAPPA ΙV πριναπό πέντε χρόνια.
«Ολα ξεκίνησαν από την ανάγκη μου να μάθω στα παιδιά όλα όσα έμαθε ο πατέραςμου σε μένα και στις δύο αδελφές μου, την Κλεοπάτρα και τη Γαβριέλα. Εμείςμάθαμε να αγαπάμε την Κεφαλλονιά και όλη την Ελλάδα από εκείνον. Η αγάπη του για τον τόπο που τον γέννησε μας δίδαξε τι θαπει Ελληνας και πόσο υπερήφανες πρέπει να είμαστε γι’ αυτό. Ο πατέρας μάς έμαθε να αγαπάμε τηνοικογένεια και πόσο σπουδαίος δεσμός είναι για τον κάθε άνθρωπο.
Εδώ στο Μπρονξ αλλά και στο Χάρλεμ πολλά από τα παιδιά στερούνται τηνοικογένεια, μεγαλώνουν στους δρόμους, πολλά από αυτά δεν έχουν καθόλουγονείς κι άλλα τα μεγαλώνουν οι γιαγιάδες τους. Τι μπορεί να πει κανείς σε μιαογδοντάχρονη γυναίκα; Πώς να βοηθήσει αυτά τα παιδιά να μεγαλώσουν σωστά; Ετσιλοιπόν, όταν μου δόθηκε η δυνατότητα να ξεκινήσω κάτι καινούργιο από την αρχή,ήθελα τα παιδιά αυτά, τα οποία δεν είναι τόσο προνομιούχα όσο άλλα, νααποκτήσουν τη δυνατότητα να ταξιδέψουν στον κόσμο, να ικανοποιήσουν την όρεξήτους και να ανταλλάξουν ιδέες με άλλα παιδιά, με τα οποία τους συνδέουν κοινοίδεσμοί. Ολα τα παιδιά θέλουν να μάθουν από τη φύση τους. Ετσι, τα ελληνικά έγιναν η δεύτερη γλώσσα τους, όχι μόνογιατί είμαι Ελληνίδα αλλά και για τη δόξα της Ελλάδας και του πολιτισμού της.
Τα παιδιά του σχολείου μου διδάσκονται για τους αρχαίουςφιλόσοφους και πώς αποκτάται η γνώση. Πώς δημιουργήθηκαν οι πολιτισμοί και πώςεξελίχθηκε η κοινωνία. Η δουλεία, λόγου χάρη, δεν είναι βορειοαμερικανικόφαινόμενο, αλλά υπήρχε από τότε που ο άνθρωπος περπάτησε στη γη. Μ' αυτόν τοντρόπο κατανοούν ότι οι άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο μοιράζονται τον ίδιοπόνο!» λέει μιλώντας αποκλειστικά στην «Espresso της Κυριακής».
- Ακολουθείτε κάποια μεθοδολογία;
«Δεν πρόκειται απλώς για διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας ξεκομμένη από τοπεριβάλλον της. Δείχνουμε τη σχέση των ελληνικώνμε διάφορα πράγματα στον κόσμο. Χάρη στη νέα τεχνολογία ο κόσμος έχει γίνει επίπεδος. Μετο Διαδίκτυο μπορείς με ένα χτύπημα των δακτύλων στο πληκτρολόγιο ναανταλλάξεις σκέψεις και ιδέες με οποιονδήποτε -κι όχι μόνο Ελληνες- σε κάθεγωνιά του πλανήτη. Καθώς η Ελλάδα είναι μέρος της Ευρωπαϊκής Ενωσης, οι μαθητέςμπορούν να διερευνούν τις διάφορες δυνατότητες που τους προσφέρονταιεπαγγελματικά και επιστημονικά, για να τους βγάλουν από το Χάρλεμ, από το Μπρονξ.Δεν περιορίζονται πια από τα φυσικά σύνορα που υπάρχουν, αλλά μπορούν νααναζητούν άλλες ευκαιρίες ανοίγοντας νέους ορίζοντες. Μία από τις ευθύνες μαςως εκπαιδευτικοί είναι να προσφέρουμε στους μαθητές μας ευκαιρίες στις οποίεςνα ανταποκρίνονται. Κι αυτή η δυνατότητα έχει μεγάλη δυναμική και είναι πολύτιμη.Δεν μπορείτε να φανταστείτε την αξία που έχει για μένα, ως ενήλικας πια, το ότιεπηρεάστηκα θετικά απ' όλους τους αγώνες των γονιών μου αλλά και τηνυπερηφάνεια που ένιωθα κάθε φορά που άκουγα ένα ελληνικό όνομα ή όταν έβλεπακάτι που με συνέδεε με τις ρίζες μου. Οιμαθητές μας μέσω της διδασκαλίας των ελληνικών και διαφορετικών πολιτισμών θααναπτύξουν μεγαλύτερη εκτίμηση για το ποιοι πραγματικά είναι».
Η Πένυ Παναγιωσούλη είναι μαθηματικός, όμως όπως μου λέει: «Τα ελληνικά στοπρόγραμμα διδασκαλίας που εφαρμόζουμε είναι πρακτικά κομμάτι κάθε μαθήματος. Ανλόγου χάρη στην τάξη διδάσκεται το Πυθαγόρειο Θεώρημα, μετά τα μαθηματικά θα ακολουθήσει η συζήτηση για τον Πυθαγόρα, τη συμβολή τωνΕλλήνων στην ανάπτυξη της μαθηματικής σκέψης, τους φιλόσοφους, τον Παρθενώνα,την αρχιτεκτονική και τη δομή της ελληνικής πόλης. Ακόμη και στη συζήτηση που γίνεταιστο πλαίσιο του μαθήματος των κοινωνικών επιστημών για τη δομή της αρχαίαςελληνικής κοινωνίας».
Σε ρυθμό ραπ οι «Ορνιθες» τουΑριστοφάνη
Η Πένυ Παναγιωσούλη δεν είναι μόνη της σε αυτήν την προσπάθεια. Τη στήριξανάνθρωποι όπως η Ολγα Ζήση, μια Ελληνίδα από τα Γιάννενα, καθηγήτρια θεάτρου πουπροσέφερε εθελοντικά τις υπηρεσίες της στο σχολείο. Στα περισσότερα αμερικανικάσχολεία αποτελεί παράδοση να ολοκληρώνεται το σχολικό έτος με μία θεατρικήπαράσταση, για την οποία οι μαθητές ξοδεύουν σημαντικό μέρος του χρόνου τους. ΗΟλγα Ζήση επέλεξε πριν από λίγα χρόνια το έργο του Αριστοφάνη «Ορνιθες».
Οι μαθητές άρχισαν να αυτοσχεδιάζουντις διάφορες σκηνές, αποδίδοντάς τες με δικά τους λόγια. Στο τελικό στάδιο, τουαυτοσχεδιασμού, δύο από τους μαθητές ανέλαβαν να φτιάξουν το έργο με ρίμα και ηαπόδοση έγινε σε ρυθμό ραπ. Από τότε οι μαθητές του KAPPA έχουν ανεβάσει κιάλλα έργα και έχουν ταξιδέψει στην Ελλάδα κι άλλες χώρες κάνοντας το κοινό ναμένει άφωνο από την επιτυχημένη δουλειά τους. Φέτος τα παιδιά προετοιμάζονταιγια την «Οδύσσεια».
«Τα παιδιά μπορούν να σωθούν απότο χάος της βίας»
Η Πένυ είναι μητέρα τριών παιδιών, του Χαράλαμπου, της Ελένης και του Γαβριήλ,αλλά θεωρεί παιδιά της όλους τους μαθητές του σχολείου. «Αγαπώ πολύ αυτό πουκάνω. Στην πραγματικότητα το Kappa δεν είναι απλώς ένα σχολείο. Είναι μιααγκαλιά για τα παιδιά και για εμάς το δεύτερο σπίτι μας. Μπορεί για τα παιδιάτου Μπρονξ το να μαθαίνουν ελληνικά σε αυτό το σχολείο να τους φαίνεταιαντίστοιχο με το να κάνουν μάθημα για το Διάστημα. Για τα παιδιά είναι κάτι τοεξωπραγματικό, αλλά και απόδειξη πως μπορούν να καταφέρουν κάτι περισσότερο στηζωή τους από το να μένουν σε γκέτο».
Η περίπτωση αυτής της εκπαιδευτικού είναι πραγματικά εξαίρεση και συνάμαεξαιρετική. Παλεύει καθημερινά απέναντι στις συμμορίες και στην οικογενειακήεγκατάλειψη για να κρατήσει ζωντανές κάποιες παιδικές ψυχές.
«Εμείς είμαστε τα τελευταία εμπόδια που έχουν τα παιδιά του Μπρονξ πριν πέσουν,όπως και χιλιάδες άλλα, στους δρόμους της ανέχειας, της παραβατικότητας, τωνναρκωτικών, της βίας και της πορνείας. Αν αγωνιστούμε σκληρά θα εμποδίσουμε ταπαιδιά να καταλήξουν εκεί. Γι' αυτό και πρέπει να δουλεύουμε συνεχώς και ναμαθαίνουμε κάθε μέρα από τους ίδιους τους μαθητές μας για τους τρόπους πουείναι περισσότερο αποδοτικοί. Και αυτό δεν είναι απλώς μία ακόμη δουλειά. Είναιιεραποστολή, είναι κατάθεση ψυχής, δεν σχετίζεται ούτε εξαρτάται από μισθούς,συμβόλαια ή ωράρια. Τα παιδιά μπορούν να σωθούν. Να μεταφορτωθούν. Είναιδύσκολο αλλά μπορεί να συμβεί. Το έχω δει, το έχω νιώσει. Η ελληνική σκέψη τα κάνει άλλους ανθρώπους» λέει.
ΣΟΦΙΑ ΔΙΓΕΝΗ-ΚΟΛΙΟΤΑΣΗ
- Ακολουθείτε κάποια μεθοδολογία;
«Δεν πρόκειται απλώς για διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας ξεκομμένη από τοπεριβάλλον της. Δείχνουμε τη σχέση των ελληνικώνμε διάφορα πράγματα στον κόσμο. Χάρη στη νέα τεχνολογία ο κόσμος έχει γίνει επίπεδος. Μετο Διαδίκτυο μπορείς με ένα χτύπημα των δακτύλων στο πληκτρολόγιο ναανταλλάξεις σκέψεις και ιδέες με οποιονδήποτε -κι όχι μόνο Ελληνες- σε κάθεγωνιά του πλανήτη. Καθώς η Ελλάδα είναι μέρος της Ευρωπαϊκής Ενωσης, οι μαθητέςμπορούν να διερευνούν τις διάφορες δυνατότητες που τους προσφέρονταιεπαγγελματικά και επιστημονικά, για να τους βγάλουν από το Χάρλεμ, από το Μπρονξ.Δεν περιορίζονται πια από τα φυσικά σύνορα που υπάρχουν, αλλά μπορούν νααναζητούν άλλες ευκαιρίες ανοίγοντας νέους ορίζοντες. Μία από τις ευθύνες μαςως εκπαιδευτικοί είναι να προσφέρουμε στους μαθητές μας ευκαιρίες στις οποίεςνα ανταποκρίνονται. Κι αυτή η δυνατότητα έχει μεγάλη δυναμική και είναι πολύτιμη.Δεν μπορείτε να φανταστείτε την αξία που έχει για μένα, ως ενήλικας πια, το ότιεπηρεάστηκα θετικά απ' όλους τους αγώνες των γονιών μου αλλά και τηνυπερηφάνεια που ένιωθα κάθε φορά που άκουγα ένα ελληνικό όνομα ή όταν έβλεπακάτι που με συνέδεε με τις ρίζες μου. Οιμαθητές μας μέσω της διδασκαλίας των ελληνικών και διαφορετικών πολιτισμών θααναπτύξουν μεγαλύτερη εκτίμηση για το ποιοι πραγματικά είναι».
Η Πένυ Παναγιωσούλη είναι μαθηματικός, όμως όπως μου λέει: «Τα ελληνικά στοπρόγραμμα διδασκαλίας που εφαρμόζουμε είναι πρακτικά κομμάτι κάθε μαθήματος. Ανλόγου χάρη στην τάξη διδάσκεται το Πυθαγόρειο Θεώρημα, μετά τα μαθηματικά θα ακολουθήσει η συζήτηση για τον Πυθαγόρα, τη συμβολή τωνΕλλήνων στην ανάπτυξη της μαθηματικής σκέψης, τους φιλόσοφους, τον Παρθενώνα,την αρχιτεκτονική και τη δομή της ελληνικής πόλης. Ακόμη και στη συζήτηση που γίνεταιστο πλαίσιο του μαθήματος των κοινωνικών επιστημών για τη δομή της αρχαίαςελληνικής κοινωνίας».
Σε ρυθμό ραπ οι «Ορνιθες» τουΑριστοφάνη
Η Πένυ Παναγιωσούλη δεν είναι μόνη της σε αυτήν την προσπάθεια. Τη στήριξανάνθρωποι όπως η Ολγα Ζήση, μια Ελληνίδα από τα Γιάννενα, καθηγήτρια θεάτρου πουπροσέφερε εθελοντικά τις υπηρεσίες της στο σχολείο. Στα περισσότερα αμερικανικάσχολεία αποτελεί παράδοση να ολοκληρώνεται το σχολικό έτος με μία θεατρικήπαράσταση, για την οποία οι μαθητές ξοδεύουν σημαντικό μέρος του χρόνου τους. ΗΟλγα Ζήση επέλεξε πριν από λίγα χρόνια το έργο του Αριστοφάνη «Ορνιθες».
Οι μαθητές άρχισαν να αυτοσχεδιάζουντις διάφορες σκηνές, αποδίδοντάς τες με δικά τους λόγια. Στο τελικό στάδιο, τουαυτοσχεδιασμού, δύο από τους μαθητές ανέλαβαν να φτιάξουν το έργο με ρίμα και ηαπόδοση έγινε σε ρυθμό ραπ. Από τότε οι μαθητές του KAPPA έχουν ανεβάσει κιάλλα έργα και έχουν ταξιδέψει στην Ελλάδα κι άλλες χώρες κάνοντας το κοινό ναμένει άφωνο από την επιτυχημένη δουλειά τους. Φέτος τα παιδιά προετοιμάζονταιγια την «Οδύσσεια».
«Τα παιδιά μπορούν να σωθούν απότο χάος της βίας»
Η Πένυ είναι μητέρα τριών παιδιών, του Χαράλαμπου, της Ελένης και του Γαβριήλ,αλλά θεωρεί παιδιά της όλους τους μαθητές του σχολείου. «Αγαπώ πολύ αυτό πουκάνω. Στην πραγματικότητα το Kappa δεν είναι απλώς ένα σχολείο. Είναι μιααγκαλιά για τα παιδιά και για εμάς το δεύτερο σπίτι μας. Μπορεί για τα παιδιάτου Μπρονξ το να μαθαίνουν ελληνικά σε αυτό το σχολείο να τους φαίνεταιαντίστοιχο με το να κάνουν μάθημα για το Διάστημα. Για τα παιδιά είναι κάτι τοεξωπραγματικό, αλλά και απόδειξη πως μπορούν να καταφέρουν κάτι περισσότερο στηζωή τους από το να μένουν σε γκέτο».
Η περίπτωση αυτής της εκπαιδευτικού είναι πραγματικά εξαίρεση και συνάμαεξαιρετική. Παλεύει καθημερινά απέναντι στις συμμορίες και στην οικογενειακήεγκατάλειψη για να κρατήσει ζωντανές κάποιες παιδικές ψυχές.
«Εμείς είμαστε τα τελευταία εμπόδια που έχουν τα παιδιά του Μπρονξ πριν πέσουν,όπως και χιλιάδες άλλα, στους δρόμους της ανέχειας, της παραβατικότητας, τωνναρκωτικών, της βίας και της πορνείας. Αν αγωνιστούμε σκληρά θα εμποδίσουμε ταπαιδιά να καταλήξουν εκεί. Γι' αυτό και πρέπει να δουλεύουμε συνεχώς και ναμαθαίνουμε κάθε μέρα από τους ίδιους τους μαθητές μας για τους τρόπους πουείναι περισσότερο αποδοτικοί. Και αυτό δεν είναι απλώς μία ακόμη δουλειά. Είναιιεραποστολή, είναι κατάθεση ψυχής, δεν σχετίζεται ούτε εξαρτάται από μισθούς,συμβόλαια ή ωράρια. Τα παιδιά μπορούν να σωθούν. Να μεταφορτωθούν. Είναιδύσκολο αλλά μπορεί να συμβεί. Το έχω δει, το έχω νιώσει. Η ελληνική σκέψη τα κάνει άλλους ανθρώπους» λέει.
ΣΟΦΙΑ ΔΙΓΕΝΗ-ΚΟΛΙΟΤΑΣΗ
Αναδημοσίευση από την Espresso με γραπτή άδεια του εκδότη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου