Το βραβείο «Σο Πράιζ» της Ασίας στα Μαθηματικά ΣΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ

Αξίζει τον κόπο να διαβαστεί η συνέντευξη τουΚαθηγητή Χριστοδούλου

Η γνώση του Καθηγητή των μαθηματικών πάνω σταθέματα της αρχαίας γραμματείας και παράδοσης είναι πραγματικάεντυπωσιακή

Στη διεθνή επιστημονική σκηνή ο Δημήτριος Χριστοδούλου θεωρείται σήμερα απότους πλέον διακεκριμένους και δημιουργικούς μαθηματικούς. Μόλις πριν από λίγες ημέρες,του απονεμήθηκε το διεθνές βραβείο Shaw για τα μαθηματικά που θεωρείται ισότιμομε το βραβείο Νόμπελ για τις θετικές επιστήμες.Το φετινό βραβείο ο Δ.Χριστοδούλου το μοιράζεται από κοινού με τον επίσης διάσημο Αμερικανόμαθηματικό Ρίτσαρντ Χάμιλτον.
Πρόσφατα, δήλωσε στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία» σχετικά με τη βράβευσή τουότι «αυτή η τελευταία αναγνώριση μου προσέφερε διττή χαρά: όχι μόνο ωςεπιστήμονα-ερευνητή αλλά και ως Έλληνα. Και αυτό γιατί είμαι πεπεισμένος ότι ηδιεθνής επιβράβευση κάθε Έλληνα επιστήμονα αποτελεί μια ευκαιρία και, ώς έναβαθμό, μπορεί να συμβάλει στο να προβληθούν οι εγγενείς αρετές, οι δυνατότητεςτου λαού και του τόπου μας».
Όσον αφορά τα βιογραφικά του στοιχεία, ο Δημήτρης Χριστοδούλου γεννήθηκεστην Αθήνα το 1951. Ενώ ήταν ακόμη μαθητής της Ε'Γυμνασίου έφυγε στις ΗΠΑ γιαπανεπιστημιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον. Το 1970 πήρε μάστερ στηφυσική, ενώ το 1971, σε ηλικία μόλις 19 ετών, έλαβε το διδακτορικό του στηφυσική.
Στη συνέχεια εργάζεται ως υπότροφος ερευνητής στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο τηςΚαλιφόρνιας (CalTec), ως καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ως επισκέπτηςερευνητής στο CERN της Γενεύης και στο Διεθνές Κέντρο Θεωρητικής Φυσικής στηνΤεργέστη της Ιταλίας και κατόπιν στο Ινστιτούτο Max Planck του Μονάχου.

Το 1982 γίνεται έκτακτο μέλος του περίφημου ΜαθηματικούΙνστιτούτου Courant της Νέας Υόρκης, στο οποίο θα επιστρέψει ως τακτικόςκαθηγητής το 1988. Το 1992 εκλέγεται τακτικός καθηγητής στο Μαθηματικό Τμήματου Πανεπιστημίου Πρίνστον. Ενα χρόνο μετά (το 1993) κερδίζει τοβραβείο MacArthur για το πρωτότυπο ερευνητικό έργο του, ενώ είχε ήδη βραβευθείμε το«μετάλλιο Otto Hahn» στη μαθηματική φυσική και το βραβείο «ΒασίληςΞανθόπουλος» για τις μελέτες του στη γενική σχετικότητα. Από το 2001 μοιράζειτον χρόνο του μεταξύ Ελλάδας (όπου εργάζεται μοναχικά) και Ελβετίας (όπουδιδάσκει μαθηματική φυσική στο Ομοσπονδιακό Πολυτεχνείο της Ζυρίχης).

Γ.Π,Νικ

ΟΈλληνας που πήρε το «Σο Πράιζ»

σταΜαθηματικά

ΤουΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΓΕΩΡΓΟΥΔΗ

Το βραβείο«Σο Πράιζ» της Ασίας στα Μαθηματικά, το οποίο είναι αντίστοιχο του βραβείουΝόμπελ, αφού δεν είχε προβλεφθεί βράβευση Μαθηματικών, παρέλαβε την προηγούμενηΤετάρτη σε επίσημη τελετή στο Χονγκ Κονγκ ο μεγάλος Έλληνας μαθηματικός,φυσικός και διανοητής των επιστημονικών ιδεών, ΔημήτρηςΧριστοδούλου, ο οποίος σε ηλικία 21 ετών ήταν καθηγητής στοΠανεπιστήμιο Αθηνών.

Το βραβείο«Σο Πράιζ» που παρέλαβε ο Δ. Χριστοδούλου θεωρείται αντίστοιχο του Νόμπελ, αφούδεν έχει προβλεφθεί βράβευση μαθηματικών. Ο ίδιος, διαθέτοντας σπάνιααρχαιογνωσία, με υψηλή εξειδίκευση και στοχαστικό βάθος που θα ζήλευεοποιοσδήποτε καθηγητής Πανεπιστημίου Κλασικών Σπουδών στον κόσμο, θεωρεί ότι οαρχαίος ελληνικός πολιτισμός στον επιστημονικό τομέα έκανε τέτοια τομή στηνιστορία της ανθρωπότητας και στην εξέλιξη του ανθρώπινου είδους, η οποία δενεπαναλήφθηκε ποτέ μέχρι σήμερα, παρά την καινοτομία και την επαναστατικότητανεότερων επιστημονικών ιδεών.

Μάλιστα,θεωρεί τον Αρχιμήδη «τη μεγαλύτερη επιστημονική μεγαλοφυΐα όλων των εποχών», οοποίος «είναι ό,τι ακριβώς ο Όμηρος για τους ποιητές ή ο Μέγας Αλέξανδρος γιατους ηγέτες».

ΚύριεΧριστοδούλου, αρκετοί αρχαίοι λαοί ανέπτυξαν υψηλά επιστημονικά και τεχνολογικάεπιτεύγματα, αλλά δεν αυτονόμησαν την επιστήμη ως ξεχωριστό θεωρητικό σώμα απότην εμπειρία όπως έγινε στην αρχαία Ελλάδα, σε συνδυασμό μάλιστα με τηΦιλοσοφία, το ηθικό και πολυπρισματικό αναστοχαστικό πεδίο που παρείχε στηνανάπτυξη των επιστημών, πράγμα που έχει χαθεί σήμερα, Φιλοσοφία που εξελίχθηκεβήμα βήμα με τη Δημοκρατία, ως κριτική στην εξουσία.

Μέσα απόαυτή τη συνδυαστική σχέση του επιστημονικού και ηθικοπολιτικού στοχασμού,αναπτύχθηκε ο Ορθολογισμός. Τα Μαθηματικά και οι επιστήμες ποια εξέλιξηπαρουσίασαν σε αυτή την τρομερή διαδρομή;

«Ανεξετάσουμε την ιστορική εξέλιξη των λέξεων Φιλοσοφία και Μαθηματικά, νομίζω ότιη Φιλοσοφία ξεκίνησε ως έννοια από τον Πυθαγόρα, διότι προηγουμένως υπήρχε ηλέξη σοφία, από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας. Οι μεταγενέστεροι τουςαποκάλεσαν φιλοσόφους, με πρώτο τον Θαλή τον Μιλήσιο, ο οποίος πιστεύω πως ήτανο αρχαιότερος Έλληνας φιλόσοφος. Ο Πυθαγόρας προτίμησε τη λέξη φιλόσοφος, γιατίη λέξη σοφός έδειχνε κάποιο θράσος, να πει κάποιος πως ήταν σοφός ενώ φίλος τηςσοφίας, φιλόσοφος· δηλαδή, δείχνεις ότι προσπαθείς, τείνεις να φτάσεις απόαγάπη προς τη σοφία χωρίς να διατείνεσαι ότι είσαι σοφός. Η ίδια Σχολή τουΠυθαγόρα έβγαλε τη λέξη μαθηματικός. Μάλιστα, λένε ότι η Σχολή των Πυθαγορείωνείχε δύο ειδών μαθητές, τους ακουσματικούς, οι οποίοι δεν εμβάθυναν περισσότεροστη Φιλοσοφία, είχαν μόνο ακούσματα, και στους μαθηματικούς, που εμβάθυνανπερισσότερο».

Πλάτων -Αριστοτέλης

Ο Πλάτωνείχε σπουδάσει στη Σχολή των Πυθαγορείων και εκτιμούσε πολύ τα Μαθηματικά,μάλιστα λέγεται πως είχε αναπτυχθεί στην Ακαδημία τάση των μαθηματικών, στηνοποία αντέδρασε ο Αριστοτέλης, επειδή φοβόταν μαθηματικοποίηση της Φιλοσοφίας.

«Γνωρίζουμεότι ο Πλάτων θεωρούσε τα Μαθηματικά κάτι πάρα πολύ σημαντικό, ήταν φίλος τωνΜαθηματικών. Νομίζω ότι σε κάποιο σημείο ο Αριστοτέλης λέει ότι η Φιλοσοφίαδιακρίνεται σε θεωρητική και πρακτική, όπου στη θεωρητική συμπεριλαμβάνει ταΜαθηματικά και τη Φυσική. Όμως ο Αριστοτέλης κράτησε κάτι που ακολουθείταιμέχρι τις μέρες μας κατά κάποιον τρόπο, δεν είχε δώσει σημασία στα Μαθηματικά.Παρ' όλο, βέβαια, ότι η συμβολή του έμμεσα ήταν σημαντική, διότι αυτός ήταν οθεμελιωτής της Συστηματικής Λογικής.

»ΟΑριστοτέλης ήθελε να εντάξει τα μαθηματικά θεωρήματα που υπήρχαν μέχρι τότε στηΛογική για να δημιουργήσει ένα άριστο παράδειγμα λογικής δομής, ώστε ναγενικεύεται και να εφαρμόζεται σε όλα τα θέματα του επιστητού. Επιπροσθέτως,ήθελε να βρεθούν οι Συστηματικοί Κανόνες, οι οποίοι θα είναι απαράβατοι σε κάθεθέμα που συζητάμε, έτσι ακόμα και στα Μαθηματικά έδωσε μία ώθηση στηντελειοποίησή τους.

ΟΑριστοτέλης κατηγορείται από πολλούς, μεταξύ των οποίων και ο Γαλιλαίος, ότιδεν είχε καταλάβει τη χρήση που είχαν τα Μαθηματικά στη Φυσική. Όμως ταπράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι, διότι ο Αριστοτέλης, όταν έλεγε Φυσική στηνεποχή του, συμπεριελάμβανε όλο τον έμβιο κόσμο, τη Βιολογία, όπως θα λέγαμεσήμερα».

Πρότυπο

Πώςχαρακτηρίζετε το έργο και την προσωπικότητα του Αρχιμήδη;

«ΟΑρχιμήδης κατόρθωσε να επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής των Μαθηματικών στο φυσικόκόσμο πέραν της Γεωμετρίας, στην Οπτική, στη Μηχανική και στη Υδροστατική. Γιαπρώτη φορά είχαμε μια επιστημονική μελέτη φαινομένων του φυσικού κόσμου, πέραντων σχημάτων της Γεωμετρίας. Αυτό αποτελεί και την απαρχή της ΦυσικήςΕπιστήμης, ως επιστήμης πλέον με τη σημερινή έννοια του όρου. Και προηγουμένωςυπήρξαν ιδιοφυείς ιδέες για τη Φυσική, όπως του Δημόκριτου, αλλά για πρώτη φοράστην επιστήμη υπάρχει μια θεωρία στη Φυσική, και όχι μια μαθηματική θεωρία, πουκάνει προβλέψεις για τα αποτελέσματα των πειραμάτων.

»Αυτό τουτο αναγνώρισαν όλοι οι μεταγενέστεροι. Ο Γαλιλαίος και ο Νεύτων τον είχανπρότυπο, μάλιστα ο πρώτος τον θεωρούσε θεϊκή μεγαλοφυΐα. Ο Αρχιμήδης τα έκανεόλα μόνος του και αισθανόμαστε δέος όλοι οι επιστήμονες. Αυτός έκανε τιςπαρατηρήσεις πρώτα, βρήκε τους εμπειρικούς κανόνες, ανακάλυψε τις έννοιες,δημιούργησε θεωρίες και έλυσε όλα τα προβλήματα που προέκυψαν μόνος του. Είναιτο ίδιο υψηλό πρότυπο, ό,τι αποτελεί για τους ποιητές ο Όμηρος ή για τουςηγέτες ο Μέγας Αλέξανδρος».

Ίππαρχος,η αγνοημένη μεγαλοφυΐα

Ποιοιάλλοι αρχαίοι Έλληνες επιστήμονες έφτασαν σε παρόμοιο ύψος, με δεδομένο ότι ταπερισσότερα έργα τους έχουν χαθεί;

«Έχετεδίκιο με τα χαμένα έργα. Θα σας αναφέρω από τον επιστημονικό χώρο που γνωρίζωεγώ. Υπάρχει ο Ίππαρχος, ο οποίος έζησε από το 170 π.Χ. έως το 120 π.Χ. στηνΑλεξάνδρεια και μετά στη Ρόδο, ήταν ο τελευταίος επιστήμονας πρώτης κλάσης,μεγαλοφυΐα του αρχαίου κόσμου. Έχουμε αποσπασματικές νύξεις μόνο για το έργοτου από συγγραφείς που δεν είναι κατ' ανάγκην επιστήμονες, αλλά λογοτέχνες,ιστορικοί κ.λπ.

»ΟΊππαρχος πρέσβευε πως, αν κάνουμε μια σήραγγα προς το κέντρο της Γης καιβάλουμε ένα σώμα σε αυτή τη σήραγγα, τότε το βάρος του σώματος θα μειώνεται όσοπλησιάζουμε προς το κέντρο της Γης ώστε να γίνει μηδέν. Είναι καθιερωμένος στηνΑστρονομία ως ένας από τους μεγαλύτερους αστρονόμους όλων των εποχών, γιατίβρήκε τη μεταπτωτική κίνηση του άξονα της Γης κ.λπ. Είναι επίσης γνωστή ημεγάλη συμβολή του ως μαθηματικού στην Τριγωνομετρία και στις Σφαίρες, όχι μόνοτου Επιπέδου. Υπάρχει όμως κάτι στον Πλούταρχο που, αν αληθεύει, θα φέρει τονΊππαρχο πολύ ανώτερο του Γαλιλαίου στη Φυσική».

Θεωρία τηςΓενικής Σχετικότητας

ΚύριεΧριστοδούλου, υποστηρίζετε ότι τα Μαθηματικά του Απολλώνιου συνδέονται με ταπροβλήματα της Θεωρίας της Σχετικότητας του Αϊνστάιν.

«Βεβαίως,και όχι μόνο αυτά. Στην Αλεξανδρινή Περίοδο, μετά τον Αρχιμήδη, υπήρχε και οΑπολλώνιος, ο οποίος είναι κορυφαίος επιστήμονας παγκοσμίως. Αρκεί να πούμε ότιέχει διαπραγματευθεί θέμα που έχει να κάνει με το σχηματισμό ανωμαλιών στοχώρο-χρόνο, όπως έδειξε ο Πενρόουζ και ονομάστηκε από άλλους Θεώρημα ΜηΠληρότητος. Αυτό είναι ένα πολύ ουσιαστικό θεώρημα της σύγχρονης ΓενικήςΘεωρίας της Σχετικότητας. Ο Απολλώνιος είχε ασχοληθεί με τις λεγόμενες ΕστιακέςΚαμπύλες στην περίπτωση των Κωνικών Τομών.

»Αυτή ηθεωρία του Απολλώνιου ακριβώς μεταφέρθηκε στη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας.

»Υπάρχειόμως και κάτι άλλο, το τελευταίο θεώρημα του Φερμά, το οποίο απέδειξε οσυνάδελφός μου Γουίλις από το Πανεπιστήμιο του Πρίνστον. Αυτός το έλυσε με τιςΕλλειπτικές Καμπύλες, οι οποίες αντιστοιχούν στις Εστιακές Καμπύλες των ΚωνικώνΤομών του Απολλώνιου».*

Πηγή : Date: Sun, 2 Oct 2011 11:50:46 +0300

Subject:

From: johnalev@gmail.com

To: biniaris@hol.gr; vgrigoropoulou@aim.com